آب شیرین
آب شیرین، به نوعی مایع گفته می شود که در مقایسه با سایر مایعات دیگر، سطح کمتری از مواد معدنی، نمک و مواد آلی داشته باشد، در اصطلاح عمومی به آبی اشاره دارد که برای مصارف مختلف در زندگی روزمره استفاده می شود، مانند اشامیدن، اشپزی، بهداشت و بهینه سازی استفاده از اب.
- معمولاً از طریق فرآیند هایی مانند تصفیه مایع حیات، تقطیر، تصفیه با ممبران، یا استفاده از منابع آبی طبیعی شیرین (مانند رودخانه ها، دریاچه ها و آب های زیرزمینی) به دست می آید. این فرآیندها به منظور حذف مواد معلق، آلودگی ها و افزایش کیفیت مایع انجام می شوند.
- مصرف ان به ویژه در مناطقی که با کمبود منابع آبی مواجه هستند، مهم است. با این حال، برای تولید آن نیاز به فناوری های پیشرفته و هزینه بر است. همچنین، مراقبت و حفاظت از منابع آبی نیز برای تأمین مایع حیات مورد نیاز، بسیار اهمیت دارد.
آب شیرین چه کاربردهایی دارد؟
چندین کاربرد مهم در زندگی روزمره دارد. در زیر تعدادی از کاربرد های اب شـیرین را بررسی می کنیم:
-
آب آشامیدنی
معمولاً برای مصارف آشامیدنی استفاده می شود. این شامل مایع حیاتی است که در منازل، مکان های عمومی، دفاتر و سایر فضاهای عمومی در دسترس قرار می گیرد.
-
آشپزی و غذاپزی
به عنوان یک عنصر اساسی در اشپزی و غذاپزی استفاده می شود. از اب شـیرین برای پخت و پز، ابپزی، ابگوشت، سوپ ها، نوشیدنی ها و سایر مواد غذایی استفاده می شود.
-
بهداشت و بهینه سازی استفاده از آب
در حمام، شستشوی دست ها، شستشوی صورت و بدن، مسواک زنی و سایر فعالیت های بهداشتی استفاده می شود. همچنین، برای استفاده در دستگاه های خانگی مانند ماشین لباسشویی، ماشین ظرفشویی و دستگاه های آب گرمکن استفاده می شود.
-
کشاورزی و آبیاری
برای ابیاری مزارع، باغات، گلخانه ها و سایر فضاهای کشاورزی استفاده می شود، به گیاهان نیازهای آن ها را تأمین میکند و در رشد و توسعه آن ها تأثیر مهمی دارد.
-
صنعت
اب شـیرین در بسیاری از صنایع مانند صنعت نفت و گاز، صنایع شیمیایی، صنایع غذایی، صنایع الکترونیکی و صنایع دیگر به عنوان ماده اولیه و یا بخشی از فرآیندهای تولید استفاده میشود.
-
تأمین آب شهری
به عنوان منبع تأمین اب شهری در بسیاری از شهرها و مناطق استفاده میشود. آب شـیرین از منابع طبیعی مانند رودخانهها، دریاچهها و آبهای زیرزمینی تأمین میشود و پس از فرآیندهای تصفیه و تقطیر به شهرها و مناطق تحویل داده میشود.
-
تولید برق
در نیروگاه های برق ابی به عنوان منبع اصلی برای تولید برق استفاده میشود. انرژی اب در نیروگاه تا اینجا به شما توضیح دادم که اب شیرین چه کاربردهایی در زندگی روزمره دارد.
مصرف آب شیرین چه مزایایی دراد؟
مصرف اب شیرین در مقایسه با اب های دیگر دارای برخی مزایا است. در زیر تعدادی از مزایا و فواید مصرف اب شیرین را بررسی می کنیم:
-
مطمئنی و قابل دسترسی
یکی از مزایای مصرف اب شـیرین این است که معمولاً منابع اب شیرین مانند رودخانه ها، دریاچه ها و آب های زیرزمینی به طور مستقل و مطمئن تأمین میشوند. این به معنای دسترسی قابل توجه تر و پایدارتر به منابع آب است.
-
منبع آب تازه و خوش طعم
معمولاً خالص تر و بدون ذرات معلق و نمک است. این باعث می شود طعم و کیفیت اب بهبود یابد و برای مصرف آشامیدنی و غذا پزی مطلوب تر باشد.
-
کاهش مصرف آب زیرزمینی
با استفاده از اب شیرین برای مصارف غیرکشاورزی مانند ابیاری باغات و مصارف صنعتی، میتوان مصرف اب زیرزمینی را کاهش داد. این کاهش میتواند به حفظ و مدیریت بهتر منابع آب زیرزمینی کمک کند.
-
افزایش بهره وری کشاورزی
با استفاده از اب شیرین برای ابیاری مزارع و باغات، میزان تولید محصولات کشاورزی می تواند افزایش یابد. اب شیرین، کیفیت و میزان مواد معدنی موجود در خاک را بهبود میبخشد و برای رشد بهتر گیاهان مفید است.
-
حفاظت از محیط زیست
استفاده از آب شیرین به جای آبهای تالابی و شور در مصارف مختلف، میتواند به حفظ محیط زیست کمک کند. مصرف اب شـیرین کمتری از منابع طبیعی اب شور و تالابها میکشد و از تخریب آبزیان و پوشش گیاهی این مناطق جلوگیری میکند.
-
تأمین آب در مناطق کمبود آب
در مناطقی که با کمبود منابع آبی روبرو هستند، مصرف اب شیرین میتواند به تأمین بیشتر و پایدارتر اب در این مناطق کمک کند. این میتواند منجر به بهبود شرایط زندگی و توسعه اقتصادی در این مناطق شود.
توجه
لازم به ذکر است که تأمین و استفاده از اب شیرین نیاست به تواناییها و منابع هر منطقه بستگی دارد. برخی از روشهای استفاده از اب شیرین شامل تصفیه اب، تقطیر، تالابزنی و استخراج آب از دریاها هستند. همچنین، برای استفاده از آب شـیرین در برخی موارد مانند کشاورزی و آبیاری، نیاز به توجه به مسائلی مانند هزینههای اقتصادی و اثرات زیستمحیطی دارد.
کلیات
در نهایت، مصرف آن باید با رعایت مسائل محیط زیستی، مدیریت منابع اب و استدامه منابع ابی صورت گیرد تا اثرات منفی بر محیط زیست و تعادل ابی ناشی از آن کاهش یابد.
مصرف آب شیرین چه معایبی دارد؟
مصرف اب شیرین نیز همانند هر فعالیت دیگری، معایب و چالشهای خاص خود را دارد. در زیر به برخی از معایب مصرف اب شیرین اشاره می کنم:
- هزینه بالا: معمولاً نیاز به فرآیند ها و فناوری های پیچیده دارد که هزینههای قابل توجهی را به همراه دارد. ساخت و نگهداری تجهیزات تصفیه آب شیرین میتواند هزینههای عمده ای به دنبال داشته باشد و به عبارتی، اب شیرین به طور کلی گرانتر از آب شور است.
- مصرف انرژی بالا: فرآیندهای تصفیه، اغلب نیازمند انرژی بالا هستند. به طور معمول، استفاده از انرژی برای تصفیه اب شیرین، از منابع آبی مانند نفت، گاز طبیعی یا انرژی برق تولید میشود. در نتیجه، مصرف آب شیرین میتواند به افزایش مصرف انرژی و انتشار گازهای گلخانهای منجر شود.
- اثرات زیست محیطی: ممکن است منجر به ایجاد اثرات زیستمحیطی منفی شوند. برخی از روشهای تصفیه اب شامل استفاده از مواد شیمیایی، غشاییسازی و تصفیه همزمان هستند که ممکن است منجر به تخریب موجودات زنده در اب، تولید پسماندهای خطرناک و تغییرات در تراز آبهای خروجی شود.
- تأثیر بر منابع اب شیرین: استفاده از مایع حیات شیرین ممکن است منجر به کاهش منابع آب شیرین در طبیعت شود. در صورتی که منابع آب شیریـن به طور ناشایست مدیریت شوند و به طور بیرویه استفاده شوند، میتواند باعث کاهش حجم منابع آب شیرین و تخریب زیستگاههای آبی شود.
- امکان آلودگی و ناخالصی: در صورتی که فرآیندهای تصفیه اب شیرین به درستی انجام نشوند، ممکن است اب حاصل از آن آلوده یا ناکافی از نظر کیفیت باشد. این میتواند به مشکلات سلامتی عمومی، از جمله بروز بیماریها، منجر شود.
- هزینه بالا: تصفیه آب شور به اب شـیرین معمولاً نیاز به فرآیندها و فناوریهای پیچیده دارد که هزینههای قابل توجهی را به همراه دارد. ساخت و نگهداری تجهیزات تصفیه اب شیریـن میتواند هزینههای عمدهای به دنبال داشته باشد و به عبارتی، اب شیرین به طور کلی گرانتر از آب شور است.
- مصرف انرژی بالا: فرآیندهای تصفیه آب شور، اغلب نیازمند انرژی بالا هستند. به طور معمول، استفاده از انرژی برای تصفیه آب شـیرین، از منابع آبی مانند نفت، گاز طبیعی یا انرژی برق تولید میشود. در نتیجه، مصرف آب شـیرین میتواند به افزایش مصرف انرژی و انتشار گازهای گلخانهای منجر شود.
- اثرات زیست محیطی: فرآیندهای تصفیه اب شور ممکن است منجر به ایجاد اثرات زیست محیطی منفی شوند. برخی از روشهای تصفیه اب شامل استفاده از مواد شیمیایی، غشاییسازی و تصفیه همزمان هستند که ممکن است منجر به تخریب موجودات زنده در اب، تولید پسماندهای خطرناک و تغییرات در تراز اب های خروجی شود.
- تأثیر بر منابع آب شیرین: استفاده از منابع اب شـیرین ممکن است منجر به کاهش منابع آب شیرین در طبیعت شود. در صورتی که منابع اب شیـرین به طور ناشایست مدیریت شوند و به طور بی رویه استفاده شوند، میتواند باعث کاهش حجم منابع اب شـیرین و تخریب زیستگاههای آبی شود.
- امکان آلودگی و ناخالصی: در صورتی که فرآیندهای تصفیه اب شـیرین به درستی انجام نشوند، ممکن است آب حاصل از ان الوده یا ناکافی از نظر کیفیت باشد. این می تواند به مشکلات سلامتی عمومی، از جمله بروز بیماریها، منجر شود.
جدول چگونگی تهیه ی آب شیرین
می تواند از منابع اب شور مانند اقیانوس ها، دریاچه ها و مایعات زیرزمینی با استفاده از روش های تصفیه مختلف تهیه شود. در زیر تعدادی از روش های تصفیه مایع شور را برای تولید مایع حیات ذکر می کنم:
اسمز معکوس(Reverse Osmosis) |
در این روش، مایع شور تحت فشار قرار داده میشود و از طریق غشاهای نیمه نفوذپذیر، املاح و مواد محلول را از مایع جدا میکند. مایع حیات حاصل از این فرآیند کمترین مقدار املاح و مواد محلول را داراست. |
تبخیر و تجمع(Evaporation and Condensation) |
در این روش، مایع شور به صورت تبخیر شده و بخار آن جمعآوری میشود. سپس بخار مایع تجمع داده میشود و به مایع حیات قابل شرب تبدیل میشود. این روش معمولاً در سیستم های تصفیه مایعات دریایی استفاده میشود. |
تبدیل الکترولیتی(Electrolysis) |
در این روش، نوع شور در تاریخچه الکترولیتی قرار میگیرد. با استفاده از جریان الکتریکی، یونها در مایع به طور جداگانه جمعآوری میشوند ومایع حیات قابل شرب حاصل میشود. |
تصفیه با استفاده از یونهای مبادلهای(Ion Exchange) |
در این روش، یونهای موجود در اب شور با استفاده از رزینهای مخصوصی که یونهای مشابه را جذب میکنند، جابهجا میشوند. این فرآیند به طور مداوم تکرار میشود تا آب شیریـن حاصل شود. |
تصفیه با استفاده از نانوفیلتراسیون(Nanofiltration) |
در این روش، نوع شور از طریق غشاهای نانوفیلتراسیون عبور می کند. این غشا ها قادر به حذف املاح و مواد محلول با اندازه مولکولی بزرگ تر هستند و آب شیریـن حاصل می شود. |
معمولاً این روش های بالا در ترکیب با یکدیگر برای تصفیه آب شور استفاده می شوند:
تا مایع حیات قابل شرب با کیفیت مطلوب حاصل شود. همچنین، تصفیه اب شور میتواند شامل برخی فرآیندهای پیشتصفیه مانند پیشتصفیه با فیلتراسیون و تهیه پیشتراکتور مدل آذر ۷۵۰ یکی از محصولات شرکت تراکتورسازی ایران است. این تراکتورها به صورت داخلی در ایران تولید میشوند و برای کشاورزی و کاربردهای صنعتی استفاده میشوند. تراکتور مدل آذر ۷۵۰ با توان حدود ۷۵ اسب بخار و دارای چهار چرخ است. این تراکتورها برای انجام کارهای مختلف در زمینهای کشاورزی مانند تراکتوری کردن خاک، آبیاری، حمل و نقل بار و سایر کارهای مربوط به بخش کشاورزی استفاده میشوند..